Saturday, July 30, 2011

ทฤษฎีองค์การยุคคลาสสิค (Classical Organization theory) ii

             สำนักแนวคิดทฤษฎีองค์การแบบคลาสสิคได้ในปี ค.ศ.1930 และยังคงมีอิทธิพลอย่างสูงในปัจจุบัน (Merkle,1980)  ตลอดหลายปีที่ผ่านมา ทฤษฎีองค์การแบบคลาสสิคได้แพร่หลายและจนเป็นที่เข้าใจ  อย่างไรก็ตามในข้อสมมติฐานและทัศนะที่เกี่ยวข้องกลายเป็นรากฐานมาจากการปฏิวัติอุตสาหกรรมในปี ค.ศ.1700 และวิชาชีพทางด้านวิศวกรรมเครื่องกล, วิศวกรรมอุตสาหการและเศรษฐศาสตร์อย่างไม่เสื่อมคลาย  นักวิชาชีพเหล่านี้ได้ขยายแนวคิด, จำกัดความใหม่ และอธิบายให้เกิดความชัดเจน ซึ่งข้อคิดเห็น ดังกล่าวได้แก่
            1. องค์การกำเนิดขึ้นมาเพื่อบรรลุวัตถุประสงค์ที่เกี่ยวข้องกับการผลิต และเป้าหมายทางเศรษฐกิจ
            2. มีวิธีการที่ดีที่สุดเพียงวิธีเดียวในการจัดกลุ่มเพื่อการผลิต, และวิธีการที่สามารถค้นพบได้จากการสืบค้นที่เป็นวิทยาศาสตร์ และเป็นระบบ
            3. การผลิตเป็นเป้าหมายสูงสุดโดยเน้นการจำแนกงานเฉพาะด้าน และการแบ่งงานกันทำ
            4. บุคลากรและองค์การปฏิบัติงานตามหลักการทางเศรษฐกิจอย่างสมเหตุสมผล (rational)
            วิัวัฒนาการของทฤษฎีใด ๆ ก็ตามจะต้องมีทัศนะในเชิงบริบท  ความเชื่อเกี่ยวกับนักทฤษฎีการจัดการในยุคต้น ๆเกี่ยวกับองค์การควรจะดำเนินการที่มีผลสะท้อนโดยตรงเกี่ยวกับค่านิยมของสังคมเกี่ยวกับยุคนั้น ๆ  และเวลานั้นยังมีการปฏิบัติงานที่หยาบ  เพิ่งจะมาปฏิบัติได้ดีในยุคศตวรรษที่ 21 ก่อนที่คนงานอุตสาหกรรมของสหรัฐอเมริกาและยุโรปเริ่มต้นที่สิทธิของพลเมืององค์การมีจำกัด คนงานถูกมองในลักษณะไม่ใช่ปัจเจกชน แต่ยังเป็นสิ่งที่ไม่สามารถเปลี่ยนมือได้ในเครื่องจักรอุตสาหกรรม ซึ่งเป็นส่วนประกอบของเครื่องจักรเท่านั้น เมื่อเป็นสิ่งที่ไม่สามารถทำการผลิตเหล็กกล้าได้
           จากการประดิษฐ์คิดค้นเครื่องจักรที่ขับเคลื่อนด้วยพลังงาน และระบบโรงงานสมัยใหม่เกิดจากแนวคิดในการจัดองค์การเศรษฐกิจ และองค์การเพื่อการผลิต  อุปกรณ์ที่ขับเคลื่อนด้วยพลังงานค่อนข้างแพง  คนงานฝ่ายผลิตไม่สามารถสั่งซื้อและใช้อุปกรณ์ด้วยตัวของเขาเองในขณะที่เขามีเพียงแต่เครื่องมือประจำตัว  โดยไม่ลืมว่าขั้นตอนสำหรับการทำงานที่น่าเบื่อหน่าย คือการแบกถุง (get the sack) ซึ่งมาจากยุคต้นของการปฏิวัติอุตสาหกรรมเมื่อคนงานยกเลิกวิธีการทำงานแบบเก่า ๆ ซึ่งมีการแบกถุงพร้อมเครื่องมือ คนงานไม่มีเครื่องมือของตนเองและมักขาดทักษะพิเศษที่ต้องทำงานเข้ากับงานที่ใช้อุปกรณ์ของโรงงาน  อุปกรณ์ที่มีราคาแพงจะต้องผลิตให้เกิดผลผลิตให้เพียงพอต่อค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษา
          การประดิษฐ์เกี่ยวกับระบบโรงงานแสดงให้ผู้บริหารองค์การที่ไม่ได้เตรียมการรองรับกับปัญหาใหม่ ผู้บริหารต้องเตรียมจมกับเงินลงทุน วางแผนและจัดองค์การเพื่อให้การผลิตขนาดใหญ่เป็นสิ่งที่น่าเชื่อถือได้, รวมทั้งกิจกรรมการประสานงานและการควบคุมของจำนวนพนักงานขนาดใหญ่ ค่าใช้จ่ายที่แน่นอน (สิ่งนี้ไม่เกี่ยวข้องกับการผลิตในอุตสาหกรรมขนาดเล็ก ๆ) และสนับสนุนกำลังแรงงานให้มีการฝึกอบรมและสร้างแรงจูงใจ
          ภายใต้ระบบโรงงาน, ความสำเร็จขององค์การเป็นผลที่เกิดขึ้นจากระบบการผลิตที่มีการเตรียมการมาเป็นอย่างดีที่รักษาเครื่องจักรที่ทำงานมาก และค่าใช้จ่ายในการดูแลงานด้านวิศวกรรมเครื่องกลและวิศวกรรมอุตสาหกรรม และเครื่องจักรเหล่านั้นเป็นกุญแจสำคัญในการผลิต โครงสร้างองค์การ และระบบการผลิตจำเป็นต้องได้รับผลประโยชน์อย่างดีที่สุดในการลงทุนเครื่องจักร องค์การตามความคิดนี้จึงควรทำงานเหมือนเครื่องจักร โดยการใช้คน,ทุน, และเครื่องจักรในฐานะที่เป็นชิ้นส่วน ทำให้วิศวกรรมอุตสาหกรรมและเครื่องกลทำการออกแบบเครื่องจักรที่ดีที่สุดเพื่อทำการผลิตในอุตสาหกรรมในการเพิ่มผลผลิตแก่โรงงาน  การผลิตตามแนวคิดวิศวกรรมอุตสาหกรรมและเครื่องกลเป็นความคิดในรูปแบบคิดที่ครอบงำจาก "การทำงานให้ดีที่สุด" (the best way)ในการรวมกลุ่มเพื่อการผลิต  ดังนั้นทฤษฎีแรกขององค์การคือสิ่งที่เกี่ยวข้องในขั้นพื้นฐานเกี่ยวกับการสรีรวิทยา หรือโครงสร้างเกี่ยวกับองค์การที่เป็นทางการ สิ่งนี้เป็นสิ่งแวดล้อม หรือสภาพแวดล้อม, วิธีการคิด และอิทธิพลมาจากความคิดในทฤษฎีองค์การแบบคลาสสิค
          การรวมศูนย์เครื่องมืออุปกรณ์ และแรงงานในโรงงาน, การแบ่งงานตามความถนัดเฉพาะด้าน, การจัดการความถนัดเฉพาะด้าน และการคืนทุนในอุปกรณ์โรงงานซึ่งเกี่ยวข้องกับนักเศรษฐศาสตร์ชาวสก๊อตที่ชื่อ อาดัม สมิธจากผลงานเรื่อง "An Inquiry in the Nature and Causes of the Wealth of Nations" (1776)  นักประวัติศาสตร์ที่ชื่ออาร์โนลด์ ทอยน์บี (1956)ได้นิยามจากความคิดของอาดัม สมิธ (1723-1790) และเจมส์ วัตต์ (1736-1819) ในฐานะที่บุคคลทั้งสองเป็นผู้รับผิดชอบในการผลักดันโลกไปสู่ความเป็นอุตสาหกรรม (industrialization) และเจมส์ วัตต์เป็นผู้ประดิษฐ์เครื่องจักรไอน้ำด้วย
         อาดัม สมิธ เป็นผู้ได้รับฉายาว่าเป็นบิดาแห่งหลักวิชาเศรษฐศาสตร์ ได้ตั้งมูลนิธิทางปัญญาชนเพื่อทุนนิยมแบบเสรีนิยม  ความมั่งคั่งประชาชาติ (the wealth of nations) ได้พูดเกี่ยวกับการแบ่งงานกันทำ (Division of Labour) ในการอธิบายเกี่ยวกับองค์การที่เป็นโรงงานหมุดที่มีประสิทธิภาพสูงสุด เหตุผลอะไร? เพราะว่าการจำแนกความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านในกลไกการตลาดซึ่งเป็นเสาหลักของ "มือที่มองไม่เห็น"ที่เป็นรางวัลสูงสุดควรดำเนินการให้เกิดประสิทธิภาพมากที่สุดในเวทีตลาดที่มีการแข่งขัน  การผลิตหมุดแบบดั้งเดิมทำการผลิตได้ 12 อันต่อวัน  เมื่อการรวมกลุ่มในโรงงานด้วยคนงานแต่ละคนจะกระทำการดำเนินงานที่มีข้อจำกัด เขาควรผลิตได้ 100,000 อันต่อวันจากการแบ่งงานกันทำที่เป็นการตีพิมพ์ขึ้นมาใหม่ในที่นี้เพราะว่า เป็นการมาถึงรุ่งอรุณของการปฏิวัติอุตสาหกรรม ซึ่งทำให้มีชือเสียงมากที่สุด และข้อความที่ทรงอิทธิพลเกี่ยวกับความสมเหตุสมผลทางเศรษฐกิจของระบบโรงงาน  สมิธได้ปฏิวัติความคิดเกี่ยวกับวิชาเศรษฐศาสตร์ และองค์การซึ่งได้นิยามในเชิงปฏิบัติการในปี ค.ศ.1776 ซึ่งเป็นปีที่มีการตีพิมพ์ข้อเขียนความมั่งคั่งประชาชาติในขณะเดียวกันก็เป็นจุดเริ่มต้นของทฤษฎีองค์การที่เป็นศาสตร์เชิงประยุกต์ และเป็นหลักการเชิงวิชาการ นอกจากนี้ในปี ค.ศ. 1776 ก็เป็นปีที่ดีสำหรับเหตุการณ์อื่น ๆ ด้วย

ทฤษฎีองค์การขั้นสูง (advanced organization theory)

                                          ทฤษฎีองค์การยุคคลาสสิค
                                     (Classical Organization theory)
เรียบเรียงจาก Jay M.Shafritz และ J.Steven OTT, Classics of Organization Theory, (2001)

     ยุคนี้ยังไม่มีการกำหนดวันที่เริ่มต้นในการคิดเกี่ยวกับองค์การเกิดขึ้น อย่างไร และองค์การควรจะจัดโครงสร้าง และจัดการอย่างไร  ข้อเขียนหนึ่งที่อธิบายเกี่ยวกับการจัดการและองค์การเมื่อย้อนหลังเวลาที่ ยาวนานได้มาจากจุดกำเนิดที่เรียกว่าการพาณิชยกรรม ข้อเขียนจำนวนมากได้เรียนรู้จากการจัดองค์การของมุสลิม, ฮิบบรู, และโรมัน หากเราใช้เวลาก็สามารถสร้างกรณีตัวอย่างของสิ่งที่พวกเรารู้เกี่ยวกับทฤษฎี องค์การซึ่งเป็นจุดกำเนิดองค์การในยุคโบราณ และยุคกลาง หลังจากนั้นเป็นต้นมาก็เป็นยุคอริสโตเติ้ลผู้ประพันธ์หนังสือเกี่ยวกับความ สำคัญของวัฒนธรรมที่มีต่อระบบการจัดการเทมิยาเป็นผู้ใช้วิธีการวิทยาศาสตร์ ในการเขียนเค้าโครงเี่กี่ยวกับหลักการบริหารภายใต้กรอบความคิดของอิสลาม และมาเคียเวลลีผู้ที่ให้ความรู้แก่ชาวโลกถึงวิธีการใช้อำนาจ และรักษาอำนาจอันยาวนาน
     เพื่อที่ตอบสนองสิ่งที่ชี้ถึงรากฐานอยางลึกซึ้งของทฤษฎีองค์การ เราจึงได้นำเสนอตัวอย่าง 2 ตัวอย่างของภูมิปัญญาโบราณเกี่ยวกับการจัดการองค์การ ตัวอย่างภูมิปัญญาแบบโบราณที่เกิดขึ้นครั้งแรก มาจากคัมภีร์เอ็กโซดัส, บทที่ 18 :ซึ่งเจโทรบิดาตามกฎหมายของโมเสสได้ลงโทษโมเสสในการจัดองค์การที่ผิดพลาด โดยโมเสสได้มอบหมายความรับผิดชอบสำหรับการบริหารงานยุติธรรม
ในบทที่ 25  โมเสสยอมรับคำแนะนำของเจโทรที่ว่า "จงคัดสรรบุคคลที่มีความสามารถของชาวอิสราเอลทั้งมวล และทำการแต่งตั้งหัวหน้าของคนเหล่านั้น, เป็นคนคุมคนเป็นพัน, คุมคนเป็นร้อย คุมคนเป็นห้าสิบ และคุมคนเป็นสิบ"  โมเสสได้ดำเนินการวินิจฉัยถึง "กรณีถึงความยากลำบากในการคุมคน แต่การดูแลคนให้พิจารณาคนเพียงเล็กน้อยก่อน  Frederick Winslow Taylor ได้มีการพัฒนาแนวคิดเกี่ยวกับ "การจัดการโดยข้อยกเว้น" (Management by Exception) สำหรับยุคสมัยใหม่ที่เกิดขึ้นในยุคนั้น
      ในตัวอย่างภูมิปัญญาโบราณแบบที่ 2  โสเครติสให้ทัศนะเกี่ยวกับ "การจัดการทั่วไป" (generic management) และหลักการจัดการโดยอธิบายเรื่องราวของ ไนโครมาชิดิสในฐานะผู้นำที่ "รู้ในสิ่งที่ลูกน้องต้องการ และตอบสนองเขาได้เป็นอย่างดี ถือว่าเป็นผู้นำที่ดี ไม่ว่าจะเป็นการนำของผู้ประสานงานดนตรี,ครอบครัว,เมือง หรือกองทัพ โสเครติสได้จัดทำรายการและอธิบายถึงหน้าที่ของบุคคลที่เป็นประธานที่ดีทั้ง สถาบันภาครัฐและเอกชน และเน้นถึงความคล้ายคลึงกัน สิ่งนี้ก็คือข้อความที่เป็นที่รู้จักกันว่าองค์การคือการประกอบด้วยตัวบุคคล ที่มีลักษณะเหมือนกัน- และผู้บริหารเป็นบุคคลที่แก้ปัญหาซึ่งคนหนึ่งจะได้รับความเท่าเทียมกัันกับ การแก้ปัญหาของอีกคนหนึ่ง- แม้ว่าจุดประสงค์ของเขาเหล่านั้นและหน้าที่ในการปฏิบัติงานอาจจะผิดแผกแตก ต่างกันออกไปก็ตาม
     แม้ว่ามักจะมีเรื่องน่าขบขันอย่างมากในการขุดค้นในภูมิปัญญาโบราณ นักวิเคราะห์ของจุดกำเนิดของทฤษฎีองค์การซึ่งมีทัศนะว่าเป็นจุดเริ่มต้นของ ระบบโรงงานในเครือจักรภพในศตวรรษที่ 18 ในฐานะที่เป็นแหล่งกำเนิดขององค์การเศรษฐกิจที่ซับซ้อน และโดยเฉพาะอย่างยิ่งในสาขาทฤษฎีองค์การ ทฤษฎีองค์การแบบคลาสสิคในฐานะชื่อของมันเอง เป็นทฤษฎีแรกของประเภทองค์การ ได้รับการพิจาณาว่าเป็นแบบประเพณี และเริ่มดำเนินการตามพื้นฐานที่สำนักแนวคิดอื่น ๆของทฤษฎีองค์การได้กำหนดขึ้นมา  ดังนั้นการเข้าใจทฤษฎีองค์การแบบคลาสสิคเป็นิส่งสำคัญไม่เพียงว่าเป็นเรื่อง ความสนใจในประวัติศาสตร์ แต่ยังมีความสำคัญมากกว่านั้น เพราะว่าเป็นการวิเคราะห์ความสำคัญ และทฤษฎีที่เข้าใจในความรู้เกี่ยวกับทฤษฎีองค์การ